Tezhip Sanatı

Tezhip

“Altınlamak” (Altınla Süslemek) anlamına gelen Tezhip, resim sanatının bir kolu olup, altın ve çeşitli renklerle, din, edebiyat ve bilimle ilgili el yazmalarını, hat (yazı) levha ve albümlerini, ferman, tuğra ve cilt kapaklarını süsleme sanatıdır.  Bu arada Tezhip Sanatı’nın tekstilde de uygulandığı görülmektedir. Tezhipte kullanılan boyalar, guaj ve plaka boyalardır. Altın ise ezilip, sonra jelatinli su ile kullanılır.

En önde gelen işlevinin yazı süslemesi ve yazının giysisi olduğu Tezhip Sanatı’nda, süsleme öğeleri olarak stilize edilmiş hayvan, bitki ve bulut motifleri ve figürlerinin kullanılmıştır. Değişen beğeni ve okullara rağmen, altın ile lacivert uyumunun her dönemde ortak nokta olduğu bilinmektedir.

Türk Süsleme Sanatları’nda önemli bir yere sahip, Hat Sanatı’ndan ayrı düşünülmeyen Tezhip Sanatı’nın uygulandığı el yazmalarının başında Kuran’lar, dua kitapları ve diğer el yazması eserler gelmektedir.

Tezhipte temel malzeme altın ya da boyadır. Altın, dövülerek ince bir tabaka haline getirilir, varak olarak kullanılmaktadır. Altın varak su içinde ezilip jelatinle karıştırılarak belli bir kıvama getirilir, boya ise genellikle toprak boyalardan seçilmektedir. Bugün sentetik boyalar da kullanılmaktadır. Tezhip sanatçısı (müzehhip) bir kâğıdın üstüne çizdiği motifi önce sert bir şimşir ya da çinko altlığın üstüne koyarak çizgileri noktalar halinde iğneyle deler. Sonra bu delikli kâğıdı uygulanacağı zeminin üstüne koyarak delikleri yapışkan bir siyah tozla doldurur. Delikli kâğıt kaldırıldığında motifin uygulanacak zemine çıktığı görülür. Bu motif iyice belirginleştirilip altınla ya da boyayla doldurularak tezhip eseri meydana getirilmektedir.

Caferağa Medresesi’ndeki Tezhip dersleri desen çizimi ve kompozisyon oluşturma çalışmalarıyla başlamaktadır. Eğitimler, renk seçimi, boya hazırlama, tarama tekniklerinin öğretilmesi ile devam etmektedir. Klasik üslupla başlayan eğitimlerin ileri dönemlerinde öğrenciler, serbest kompozisyonlarını da oluşturabilmektedir.

Caferağa Medresesi’nde Tezhip dersleri Cemile Baybura eğitmenliğinde verilmektedir.

Tezhip Eğitimleri Gün ve Saatleri

Çarşamba: 15:30-18:00

Cumartesi: 15:30-18:00