- TKHV - https://tkhv.org.tr -

Kuyumculuk Sanatı

Kuyumculuk (Sadekarlık – Mum Tekniği )

Kuyumculuk, değerli-değersiz, metal ve metal olmayan ham maddeleri işlemek suretiyle sanat eseri yapmaya yönelik faaliyetlerin tümüne denir. Mesleki bilgi ve beceri, alelade bir malzemeyi bir mücevhere dönüştürür.  Güzel alımlı her takı ve ev eşyası kullanıldığı zaman seyredende haz duygusu ve ilgi uyandırır. Bu etkiyi fark eden insanoğlu, taş devrinde; metallerin keşfinden önce kuyumculuğa başlamış olmakla birlikte, kuyumculuk, insanoğlunun kendini, çevresini güzelleştirme ihtiyacını ve arzusunu karşılamaktadır.

Takı, özellikle, kadınların bilek, boyun, kulak, saç, yaka ve kemer süsü olarak yapılmaya başlayarak, yıllar içinde gelişmiştir. Takıların yapılabilmesi, tasarımın uygulanıp bir obje haline dönüştürülebilmesi için farklı kuyum malzemeleri gerekmektedir.

Testere kolu, testere kılı, pirinç ve gümüş plaka, kaynak, şalemo, amyant, boraks, eğe çeşitleri, malafa, hadde, heştek, freze motoru, cila motoru, gibi tüketim malzemesi, sabit malzeme ve demirbaşlar, bu sanatta gerekmektedir. Eski tarihlerde, günümüzde kullanılan malzemeler olmamasına rağmen birçok sanat eseri takıların üretildiği bilinmektedir. Müzelerde ve koleksiyonlarda yer alan mücevherler, tarihin gizeminin, dönemin ustalığıyla maden ve taşın ziynete dönüştüğünün en önemli kanıtıdır.

Caferağa Medresesi’ndeki kuyumculuk eğitimleri, geleneksel motiflerin kıl testeresi kullanılarak pirinç plaka kesimiyle başlamaktadır. Pirinç işleme, bakır işleme, gümüş işleme teknikleri öğretilmektedir. Öğrenilen tekniklerle altın işleme de mümkündür. Öğrenciler kuyumculuk derslerinde öğrendikleri bilgileri altın kullanarak da çalışabilmektedir. Ajur tekniği uygulanırken, taş yuva yapımı da öğretilen bir tekniktir. Pirinç, bakır ve gümüş madeninin dışında, cam boncuk, seramik, yarı değerli ve değerli taşlar da madeni mücevhere dönüştürmektedir. Değerli taş isimleri, bulundukları bölgeler ve işlenme özelliklerinin yanı sıra elmas, pırlanta konusunda da teorik bilgiler verilmektedir. Kuyumculuk öğrencileri, elmas işleme konusunda genel bilgi sahibi de olmaktadır.

Kuyumculuk eğitimine katılmak isteyen öğrenciler, sadekarlık, mum tekniği ve kauçuklama konusunda eğitim almaktadır. Pirinç ve gümüş plakalarla yapılan eğitimler, öğrenciler tarafından istendiği takdirde altın ile de çalışılabilmektedir. Müfredatta bulunan tekniklerin, geleneksel motifler kullanılarak mücevhere dönüşmesi, öğrencilerin ileri seviyede serbest tasarımlarını gümüşe aktarmasıyla devam etmektedir. Kolye ucu, küpe, bileklik, yüzük, kol düğmesi vb. eşyalar kuyumculuk dersinde yapılabilen objelerdir.

Kuyumculuk (Tasarım-Mücevher-Uygulama) eğitimine katılmak isteyen öğrencilere, takı tasarımında soyut düşünebilme, bu bağlamda tasarımda işlev, taşıyıcı sistem, malzeme teknik biçim ve süsleme arasındaki ilişkilerin araştırılarak iki veya üç boyutlu ürünlerin tasarımda kullanılması öğretilir.

Pirinç ve sonrasında gümüş plakalarla devam eden eğitimler, Kuyumculuk temel tekniklerine giriş, Takı Yapım Teknikleri, Süsleme Teknikleri, Tasarıma Giriş ve Uygulamalar, Kişiye Özel Takı Tasarımı ve Yapımı, Koleksiyon Takı Tasarımı ve Uygulamaları müfredatından oluşmaktadır. Öğrenciler kişiye özel takı tasarımının amaç ve ilkelerini teoride öğrenerek maden üzerinde uygulayarak eseri mücevhere dönüştürebilmektedir. İlerleyen süreçte yarı değerli taşların yanında isteğe bağlı değerli taşlar ile de çalışabilmektedirler. Kolye ucu, küpe, yaka iğnesi, bilezik, yüzük, gerdanlık, koleksiyon üretimi, yapılabilen objeler bütünüdür.

Uygulamalı eğitimlerde, kuyumculuk terimleri, geleneksel terminolojide geçtiği haliyle öğretilmektedir. Kuyumculuk geleneğindeki usta-kalfa çırak ilişkisinin derslerde öğretilmesi, kuyumculuk sanatının zahmetini göstermektedir. Eğitim alan öğrenciler, evlerinde de atölyelerini kurarak, kuyumculuk sanatını mesleğe dönüştürebilmektedir.

Caferağa Medresesi’nde,

Kuyumculuk (Tasarım-Mücevher-Uygulama) dersleri, Sefa Baykal [1] eğitmenliğinde verilmektedir.

Kuyumculuk (Mum Tekniği) Fatma Mehtap Baykal [2] tarafından verilmektedir.

Eğitim Gün ve Saatleri

SADEKARLIK ( Sefa Baykal [1])

Çarşamba: 10:00-13:00 / 13:30-16:30

Cuma: 10:00-13:00 / 13:30-16:30

Pazar: 10:00-13:00 / 13:30-16:30

MUM TEKNİĞİ ( Fatma Mehtap Baykal [2] )

Salı: 10:00 – 13:00 / 13:30-16:30

Perşembe: 10:00 – 13:00 / 13:30-16:30